Türkman 3

Bilindiği gibi Avşarlar, Oğuzlar'ın yirmi dört boyundan birisidir. İslamiyet'in kabulüyle birlikte, özellikle Gazneli Mahmut zamanında, Oğuzlar'a "Türkmen" deniyor. Türkmen, Müslüman olan göçebe Oğuzlar'ın ikinci adıdır. Dadaloğlu'nun bağlı bulunduğu Avşarlar da bu Türkmen oymaklarından biridir.

Türkmen sözcüğünün nasıl doğduğu, bu sözcüğün kimler tarafından ilk kez söylendiği konusunda bilim adamları ve tarihçiler birtakım görüşler ileri sürmüşlerdir.

Türkmen sözcüğünü ilk kez Gazneli tarihçi Gerdizi kullanmıştır. Daha sonra tarihçi Makrizi de Türkmen deyimini kullanır. Kaşgarlı Mahmut bu ismin Büyük İskender tarafından verildiğini belirtir. Tarih-i Güzide sahibi Hamdullah-i Mustevfi'ye göre, bunlara, İran'a geldiklerinde, "Kimsiniz?" diye sormuşlar. Onlar da, "Men-Türk (Ben Türk) diye yanıt vermişlerdir. İşte Türkmen ismi buradan doğmuş diye belirtir.

Tanınmış tarihçi De Goeje (Michael Jan) ise Türkmen kelimesinin Türk-Koman adından geldiğini ileri sürer. Prof Mükrimin Halil Yinanç da "men-man" ekinin aynı zamanda "koca, iri, büyük" anlamlarına geldiğini, böylece "Koca Türk, Büyük Türk" sözünden doğduğunu belirtir.

Deny ise:

"men-man" kuvvet ekidir ve Türkmen "Öztürk" anlamına geldiğini söyler. Emir Müeyyiddin Ebilfide, bunlar başka dil bildiklerinden "tercüman"dan Türkmen dendiğini bildirir.'

İbni Kesir ve Mehmet Neşri de Türk kelimesinin "Türki-i iman"dan geldiğini söyler.

Türkmen adının etnik bir topluluğu anlatmadığı, bu deyimin Türkçe konuşan halkları tanımlamak için ilk kez Araplarca kullanıldığını söyleyenler de vardır.
Bu görüşlerin hangisinin daha doğru olduğunu belirtmek bizim konumuzun dışındadır. Ama bu görüşlerin hepsinde gerçek payı olduğunu söylemek mümkündür. Bir başka gerçek de şu ki, İslam'dan önce Türkmen kelimesi hiç kullanılmamıştır. Bu kelimenin ortaya çıkması İslamiyet'in yayılmasıyla birlikte olmuştur.
Oğuzlar, İslam olduktan sonra "Türkmen" olarak da tanınmaya başlamışlardır.

Nitekim Prof. Dr. Faruk Sümer:

"Türkmen, Müslümanlar'ın, İslam olan Oğuzlar'a taktığı bir addır" demektedir.

Kaynakça
Kitap: AVŞARLAR VE DADALOĞLU
Yazar: Ahmet Z. Özdemir